zaterdag 26 januari 2008

Inspirerend afscheid van Rudy Polanen



Bloemen, bloemen en
nog eens bloemen

AMSTERDAM – Bloemen, bloemen en nog eens bloemen. Dat is het eerste wat in mij zal opkomen als ik ooit de herdenkings- en uitvaartdienst zal herinneren van de maandag als ‘bliksemslag bij heldere hemel’ overleden dominee Rudy Polanen, die deze zaterdag werd begraven. Meer dan 18 jaar was hij predikant van de EBG-gemeenten Amsterdam-Stad en Flevoland. Er was niet alleen sprake van een bloemenzee en bloemenhaag maar ook van een bloemenberg. Ook al waren de bloemstukken geplaatst tegen de uitgegraven aarde van zijn graf, op De Nieuwe Ooster in Watergraafsmeer: het deed niets af aan het laatste. Niet eerder had ik zoiets gezien. De herdenkings- en uitvaartdienst van Polanen was buitengewoon indrukwekkend. De Koningskerk, op loopafstand verderop, was afgeladen. In de hallen en buiten stonden drommen mensen te wachten, die applaudisseerden toen de kist naar buiten werd gedragen. Voor de nieuwsgierige die Polanen niet heeft gekend werd toch één ding duidelijk: Amsterdam, Paramaribo, Suriname en Nederland hebben daadwerkelijk een bijzonder boegbeeld verloren.




Het is tragisch als iemand sterft, vooral als dat veel te vroeg gebeurd. Gelukkig is er grote troost als er sprake is van een waardig en massaal afscheid omdat de overledene oprecht een allemansvriend is geweest. “Hij had met vrijwel iedereen een bijzondere band. Wellicht die bijzondere ontmoeting op de Dappermarkt”, sprak dominee Rhoinde Mijnals-Doth. En het was inderdaad een raadsel hoe Polanen het deed. Zijn schoondochter zei: “Wat me zo verbaasde Rudy, het leek je zo makkelijk af te gaan. Je hebt meer werk verricht dan een andere in drie levens. Voor Miles was je opa voor honderd procent.” Zijn zoon zorgde voor een lach door te vertellen dat hij als kind kreeg te horen: “Als iemand je vader niet mag dan is die persoon zeker corrupt.” De ontroostbare weduwe Jetty troostte ons allen met: “Rudy heeft een goed leven gehad en hij had het geluk dat hij veel mensen om zich heen had die van hem hielden.” Ondanks de bergen die Polanen in zijn eentje leek te verzetten, zei ze: “Hij zag er tegenop afstand te doen van zijn Koningskerk. We zullen nooit meer zo verwend worden. Alles waarin we geen zin hadden werd gedaan door vrijwilligers.”





De samenstelling van mensen tijdens een uitvaartdienst weerspiegelt niet zelden het karakter en levenswijze van de overledene. Het publiek was één in diversiteit. Ook veel jeugd. Van prominent tot de arbeidersklasse, als je je al in zulke bewoordingen mag uitdrukken. Ik denk niet dat Polanen dat deed. “Zijn doel was wederzijds begrip”, aldus dominee Mijnals-Doth.
De dood van Polanen heeft ook op landelijk bestuursniveau voor de nodige schok gezorgd. “Het heeft diepe indruk gemaakt in Nederland en Suriname”, liet de Nederlandse premier Jan Peter Balkenende weten in een toegezonden persoonlijke boodschap. “Ook voor mij is het gekomen als een grote schok.” Balkenende zal Polanen herinneren als iemand “met het talent anderen te inspireren, die daarbij kracht en optimisme putte uit zijn diepe geloof.” Ambassadeur Urmila Joella-Sewnundun van Suriname bracht als ‘speciale afgezant’ een persoonlijke condoleance over van president Ronald Venetiaan, die in Paramaribo in de Grote Stadskerk de herdenkingsdienst bijwoonde. “Een zeer bijzondere Surinamer die ons is voorgegaan”, aldus Venetiaan.




In haar eigen toespraak benadrukte Joella-Sewnundun het ‘gezegende’ karakter van Suriname als land. “Echter worden wij vaak opgeschrikt door gebeurtenissen op menselijk vlak. De dood van dominee Polanen is hiervan een voorbeeld.” Zij memoreerde Polanen “als een geestelijke die midden in de samenleving stond en die zich bezig hield met maatschappelijke vraagstukken”. Zij verwees daarbij impliciet naar het onverschrokken opkomen voor de mensenrechten in Suriname, met name tijdens de militaire dictatuur, van de EBG-predikant. “Gerechtigheid en vrede mag worden beschouwd als de lijfspreuk van Polanen.”
Burgemeester Job Cohen van Amsterdam zette Polanen neer als een ‘pontifex’ – een bruggenbouwer. “Zo iemand kan je eigenlijk niet missen. Hij bezat ruggengraat en karakter.” Cohen bedankte Polanen “voor het verkregen inzicht dat religie van essentieel belang is voor vele Amsterdammers”. Jetty Polanen las ‘het testament’ voor van haar overleden echtgenoot. “Een goed georganiseerde en levendige [EBG-]gemeente van zuivere christenen die zelfstandig is en onafhankelijk blijft met vooral krachtige onderlinge banden en liefde voor elkaar.”




Polanen overleed door bloedvergiftiging als gevolg van de streptokokkenbacterie. Broer Humphrey wierp de hamvraag op: “Waarom hij en waarom zo vreselijk?” Om vervolgens, als antwoord, te komen met de ‘ultieme vraag’: “Waarom zijn we hier? Rudy was tijdens zijn leven in dienst van een doel groter dan hijzelf. Hij heeft een gemeente opgebouwd met goodwill en banden over de hele wereld. Ik ben hier om zijn voorbeeld te eren.”
Nou, en anders was ik dat wel en met mij waarschijnlijk iedereen. Toch wil ik besluiten met de slotwoorden van - ik meen - bisschop Humbert Hessen, die uit een brief van apostel Paulus citeerde. “Voor dit evangelie schaam ik mij niet. We moeten voortgaan op de weg die Polanen ons is voorgegaan.” Een uitvaartdienst niet alleen om te treuren en te rouwen maar ook om inspiratie op te doen volop voor het goede te leven. Want het kan zo voorbij zijn. En vaak niet zoals wij dat wensen. Een gemeentezuster vertelde over Polanen die volgend jaar in Suriname zou gaan genieten van zijn pensioen, in Groningen Saramacca, dat hij had gezegd: “Als jullie aan mij zullen denken dan lig ik onder de manjaboom in Suriname.” Het zal mij niet verbazen als dat bij deze levensgenieter pur sang daadwerkelijk – in spirituele zin – ook zo is!




Polanens biografie op: 'De Vensterbank'









Google