zondag 24 februari 2008

Surinaamse insecten plagen het Rembrandthuis


Wereldbefaamde werken van
Maria Sibylla Merian & dochters

AMSTERDAM - Het Surinaams element was ver te zoeken bij de opening van de tentoonstelling ‘Maria Sibylla Merian & Dochters – Vrouwenlevens tussen kunst en wetenschap’, afgelopen zaterdag in Het Rembrandthuis. Althans als het ging het om het aandeel ‘Surinamers’ onder de belangstellenden. Tegelijkertijd gaf dat het ‘Surinaams’ element natuurlijk wel weer een werelds aspect. De tentoonstelling gaat dan ook niet om Suriname, maar om het wereldbefaamde werk van Maria Sybilla Merian en haar dochters. De originele tekeningen, aquarellen, prenten en boeken zijn afkomstig uit ‘meest vooraanstaande musea en bibliotheken’ in Nederland en buitenland. Maar alles sal reg kom op 27 april. Dan is er een ‘Surinamedag’ en staat het museum geheel in het teken van Merian en Suriname. Dan kunnen bezoekers genieten van Surinaamse versnaperingen en wordt een lezing gehouden door Carl Haarnack, kenner van de Surinaamse geschiedenis.
Ella Reitsma en kleinkinderen


Cisca Dresselhuys
De officiële opening trok tweemaal zoveel mensen als verwacht. De organisatie besloot - of beter gezegd: was genoodzaakt daarom twee openingsvoorstellingen achtereen te houden. Deze vonden plaats in de Boekmanzaal van het Amsterdamse stadhuis met een lezing door gastconservator dr. Ella Reitsma. Ook werden de bezoekers daarna gefaseerd in het krappe Rembrandthuis toegelaten. Reitsma bezocht ook Suriname voor haar onderzoek naar het leven en werk van Maria Sibylla Merian. Ze werd in haar onderzoek bijgestaan door entomoloog dr. Sandrine Ulenberg van de Universiteit van Amsterdam. Reitsma overhandigde een eerste exemplaar van het jeugdboek ‘Vlinders vangen in de Tropen’ van Ella Snoep aan haar kleinkinderen. Feministendiva Cisca Dresselhuys verrichte de officiële opening met een humorvolle speech, waarbij zij uiteraard het baanbrekende werk van de 'vrijgevochten' Sibylla Merian plaatste in het licht van de al eeuwen oude en nog steeds voortdurende emancipatiestrijd van vrouwen. En passant maakte Dresselhuys reclame voor de pornoklassieker Deep Throat die later op de nacht door BNN zou worden uitgezonden. Met daarin een hoofdrol voor - een 'eveneens vrijgevochten' vrouw - Linda Lovelace. Maar volgens Dresselhuys doen programma's als 'Boer zoekt vrouw' en 'Het mooiste meisje van de klas' de vrouwenemancipatiestrijd meer kwaad dan de omstreden (uitzending van) Deep Throat.



De tentoonstelling betreft werk van de wereldberoemde kunstenares en wetenschapper Maria Sibylla Merian (1647-1717) en haar dochters. Niet eerder was te zien hoe Sibylla Merian haar voorstellingen van exotische bloemen, insecten en reptielen vervaardigde en welke rol haar dochters in haar onderneming vervulden. De tentoonstelling is ontwikkeld door gastconservator Reitsma in samenwerking met het prestigieuze J. Paul Getty Museum in Los Angeles. Met meer dan honderd zelden getoonde meesterwerken, waaronder ook aquarellen uit de collectie van het Britse koningshuis die niet eerder aan het publiek zijn getoond.



Maria Sibylla Merian (geboren in Frankfurt am Main en overleden in Amsterdam) was de belangrijkste en meest invloedrijke natuurhistorische tekenaar van haar tijd, werkzaam in Nederland en Suriname. Ze kon haar minutieuze aquarellen en prenten vervaardigen dankzij haar jarenlang wetenschappelijk onderzoek en nauwgezette observaties van insecten, reptielen en planten. Als een van de eersten gaf zij rupsen en vlinders weer in hun verschillende stadia van ontwikkeling, in combinatie met de voedselplant waarop zij leefden.



Op 53-jarige leeftijd reisde Sibylla Merian in gezelschap van haar jongste dochter naar Suriname om daar in het regenwoud insecten te bestuderen. Ze keerde na twee jaar doodziek terug, maar met honderden tekeningen en opgezette vlinders, hagedissen, slangen en leguanen. Het leverde de basis op voor het boek ‘Metamorphosis Insectorum Surinamensis’ – oftewel ‘Verandering der Surinaamse Insecten’. Het boek, dat Sybilla Merian in 1705 uit in het Latijn en Nederlands uitgaf, maakte haar wereldberoemd. Ruim driehonderd jaar later staan haar wetenschappelijke vondsten nog overeind en hebben haar aquarellen en gouaches nog niets aan kracht en schoonheid verloren.



De tentoonstelling duurt t/m 18 mei.










Google